Vandaag vind je in veel ballen nog een opgeblazen varkensblaas terug. (c) Brian Dewulf

Voetbal is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Sinds het ontstaan van de sport in 1862, won het enkel maar aan populariteit. In bijna 200 jaar is de ‘belangrijkste bijzaak in het leven’ enorm geëvolueerd, en de belangrijkste ontwikkeling was misschien wel die van de bal. 

Voetbal is van alle tijden. Honderd jaar voor de start van onze christelijke jaartelling werd in China voorganger van voetbal gespeeld, Cuju. Ook de Oude Grieken en Romeinen speelden met phaininda en episkyros twee vergelijkbare balsporten. Het is pas in de achtste eeuw dat we voor het eerst verwijzingen naar voetbal vinden. In de Middeleeuwen speelden ze in de regio van het huidige Engeland voetbal met een varkensblaas. Ongeveer duizend jaar later, vlak voor voetbalbond FIFA een eerste voetbalcompetitie oprichtte, voetbalde men nog steeds met de varkensblaas. 

Opgeblazen varkensblaas

Door een varkensblaas op te blazen verkreeg je ovaalachtige bal, die gebruikt werd om te voetballen. Bovendien was er van andere kunststoffen nog geen sprake, al zeker niet als gebruiksmateriaal voor vrijetijdsbesteding. De varkensblaas was het enige materiaal dat eenvoudig kon worden omgetoverd tot een voetbal, en dat bleef zo tot ongeveer 1850. 

Toch was het moeilijk voetballen met de varkensblaas. Het gewicht van de bal zorgde ervoor dat koppen onmogelijk was en zelf lichamelijke schade veroorzaakte. Daarnaast zorgde de ovalen vorm ervoor dat het spel niet snel werd gespeeld. 

Voetbal had nood aan evolutie, want meer en meer mensen waagden zich aan de populaire sport. Om het aantrekkelijker en sneller te maken, verdween de ovaalvormige bal. Rondom de varkensblaas spande men een leer om de bal rond te maken. Weg met de traditionele bal die tot dan toe, 1850, ovaalvormig was. De varkensblaas werd steeds minder gebruikt door de opkomst van rubber, toch niet meer in zijn originele vorm.

Rugby houdt vast aan varkensblaas

In rugby is de ovalen varkensblaas wel nog van belang. Bij hun manier van spelen, waar het voetenspel niet primeert, leent een varkensblaas zich perfect tot de spelvorm. Een ovalen bal is aerodynamischer en dat maakt het makkelijker om de bal te vangen en te werpen. 

Voetbal begon ooit met de varkensblaas, en is sindsdien een essentieel onderdeel van de sport. Het materiaal is dan ook nog terug te vinden in vele ballen. Ondanks dat de voetbal blijft evolueren, lijkt de varkensblaas niet meteen te verdwijnen.