Sinds februari 2023 zijn de inflatiecijfers in België aan het dalen. Sterker nog, nergens in Europa dalen die cijfers zo sterk als hier. Vooral de dalende energieprijzen spelen daar een grote rol in, net als de prijzen voor voeding. Onze reporter zocht uit waarom ons land kan uitpakken met een sterk dalend inflatiecijfer.
Met het op twee na laagste inflatiecijfer van Europa is België een van de beste leerlingen van de klas. Sinds de laatste publicatie van cijfers door het ECB op 23 februari bedraagt de inflatie momenteel 5,4%. Dat is 3,1 procentpunten minder dan het Europese gemiddelde, dat stabiel blijft staan op 8,5%. België is dan wel goed bezig, toch blijven de inflatiecijfers hoger dan voor de start van de oorlog in Oekraïne. De Europese Centrale Bank streeft naar een inflatie van 2%. Daar zitten we dus nog lang niet.
In januari bedroeg de inflatie nog 7,4%, ten opzichte van de metingen in februari is het cijfer dus met maar liefst twee procentpunten gezakt. Dat is wellicht te wijten aan de dalende energieprijzen, maar
ook aan de dalende voedingsprijzen. Econoom en expert Koen Van Loon verduidelijkt: “De
bijdrage van de energieprijzen en de voedingsprijzen wegen altijd het zwaarste door op de
inflatie. De laatste maanden zien we dat deze allebei fors aan het dalen zijn.”
Kerninflatie
Naast de algemene prijzen van voeding en dergelijke wordt er ook nog rekening gehouden met de kerninflatie. Dat is de inflatie zonder de energie- en voedingsprijzen. In heel Europa en ook in België zien
we dat deze licht aan het stijgen is. Dit hoeft voor Koen Van Loon geen vertekend beeld te
geven: “De energie en voeding worden uitgesloten uit de kerninflatie omdat ze volatieler
zijn. In een normale periode geeft de kerninflatie dan ook stabiele cijfers. Wat de kerninflatie nu
vooral weergeeft, is het effect van de gestegen energieprijzen. Daarbij gaat het specifiek om de gestegen productiekost als rechtstreeks gevolg van de crisis, of om de tegenvallende oogst als onrechtstreeks gevolg. Door de dalende energieprijzen zal de kerninflatie na verloop van tijd ook weer afnemen.”
Variabele energiecontracten
Maar waarom daalt de inflatie in België nu zoveel sneller dan de andere landen in Europa?
“Enerzijds omdat we sterk variabele energiecontracten hebben. Dat werkt zowel opwaarts
bij stijgende prijzen als neerwaarts bij dalende prijzen”, begint Van Loon, “Anderzijds komt dat door
het basiseffect.” Dat basiseffect houdt in dat de inflatie ook kan dalen bij de stabilisering van
de prijzen na een forse stijging. De inflatie daalt dus niet enkel bij een daling van het algemeen prijspeil. Van Loon gaat verder: “Omdat de prijzen bij ons vorig jaar snel stegen zorgt dat basiseffect er nu ook voor dat ze sneller dalen bij ongewijzigde prijzen. Het globale prijspeil is dus niet aan het dalen, maar aan het stabiliseren. Aangezien het prijspeil vorig jaar in dezelfde maanden fors toenam, geeft dat nu een daling van de inflatie. Het leven wordt dan ook niet goedkoper, maar eerder minder snel duurder.”
Deze trend zal zich normaal gezien doorzetten. Volgens berekeningen van het Planbureau zal de inflatie in oktober bijna 0% bedragen en in 2024 weer fluctueren rond de 3%. Dat is positief, maar nog altijd te hoog voor het ECB. Desondanks blijft België wel op de goede weg.