“Ik ben opgegroeid in Syrië, maar volwassen geworden in België”, zegt Omar Al-Abdan. ©Amichai De Schuymer

Omar Al-Abdan (22) woont inmiddels zes jaar in België. Hij studeert Bedrijfsmanagement en combineert zijn studie met een onderneming in elektrische auto’s. Op zijn kot in Kortrijk werkt hij aan een toekomst die hij zelf heeft opgebouwd, ver weg van de Syrische oorlog die hem naar België dreef. Toch blijft Syrië, zijn geboorteland, altijd in zijn gedachten.

Ami De Schuymer – 19 december 2024

Omar Al-Abdan: “Ik heb Syrië in 2015 – toen ik 13 was – samen met mijn familie verlaten. Eerst vluchtten we naar Turkije, waar we twee jaar woonden en ik als kinderarbeider in de katoenindustrie moest werken om rond te komen. Syrië verlaten was geen keuze, het was overleven. De oorlog, het dictatoriale regime en het ontbreken van basisrechten – het was ondraaglijk. Toen mijn vader ook nog eens hartproblemen kreeg en niet de juiste medicatie kon krijgen in Syrië, was de grens bereikt. We moesten weg.

Na twee jaar in Turkije vluchtten we naar België. België heeft ons een nieuwe kans op het leven gegeven. Ik kon na negen jaar opnieuw naar school, en dat had ik nooit gekund zonder de kansen die ik hier heb gekregen. België heeft me de mogelijkheid gegeven om mijn toekomst op te bouwen. Dat is iets wat ik nooit zal vergeten, en daarom wil ik iets teruggeven aan de Belgische samenleving.

Dat Assad nu weg is uit Syrië, is een gigantische stap vooruit voor de Syriërs. Er is in één week meer veranderd dan in de decennia onder zijn regime. Onderwijs en gezondheidszorg verbeteren, mensen voelen zich vrijer en er is geen racisme en discriminatie meer. Het conflict is echter wel nog niet voorbij, en alles hangt nu af van hoe de nieuwe regering zich vormt. Ik ben hoopvol, maar voorzichtig.

Zal ik nu definitief terugkeren naar Syrië? Waarschijnlijk niet. België voelt als mijn thuis, hier heb ik een leven opgebouwd en keuzes gemaakt gebaseerd op dat leven. Het is ook gewoon heel vermoeiend om telkens opnieuw te moeten beginnen. Eerst vluchtte ik vanuit Syrië naar Turkije en bouwde daar een nieuw leven op. Twee jaar later vertrok ik naar België en begon opnieuw van nul. Om dan nu weer naar Syrië terug te keren en opnieuw te starten in onzekerheid? Neen, danku.

Vooral de jongere generatie denkt er zo over. Onder hen zijn er die niet eens meer Arabisch spreken, hier studeren en Syrië vooral van verhalen kennen. Het zijn vooral oudere mensen die een terugkeer overwegen, omdat zij hun hele leven in Syrië hebben gewoond en vaak pas tien jaar in België zijn. Voor hen is het dan ook logisch om die drang te voelen. Toch denken ook zij twee keer na, want vaak hebben ze hier kinderen die inmiddels een leven in België hebben opgebouwd.

Mensen die zeggen ‘keer terug naar je land nu er geen oorlog meer is’ snappen niet waarover ze praten en moeten zwijgen. Ze zaten hier comfortabel voor hun televisie toen wij gemarteld en onderdrukt werden. Ze hebben geen idee van de trauma’s die wij dragen. Hoe kunnen zij over ons oordelen als ze nooit hebben gevoeld wat wij hebben meegemaakt? Terugkeren naar je geboorteland doe je niet zomaar als je elders een nieuw leven hebt opgebouwd.”