Het Elon Musk Imperium breidt zich uit over de landsgrenzen van de VS. De Tesla-baas probeert het nu overzees in Groot-Brittannië. Hij zou 100 miljoen dollar investeren in de radicaal rechtse partij Reform UK van Nigel Farage. Het is niet de eerste keer dat hij zich politiek mengt. Trump gaf hem als beloning voor de steun tijdens de verkiezingen een leidinggevende functie in het departement overheidsefficiëntie. Bovendien heeft Musk een opmerkelijk goede connectie met de radicaal rechtse president van Argentinië Javier Milei en Indiaas premier Narendra Modi. Ook de relatie met Italiaanse premier Giorgia Meloni steekt hij niet onder stoelen of banken op X. Wat is Musks bedoeling door rechtse partijen te steunen? Welke voordelen haalt hij hier uit en tot waar reiken zijn politieke ambities nog? Professor David Criekemans geeft antwoorden.
Waarom investeert Musk in radicale partijen en specifiek, waarom net in de partij Reform UK van Nigel Farage?
Groot-Brittannië biedt opportuniteiten voor Musk aangezien ze geen deel meer uitmaken van de Europese Unie. Hij kan er invloed uitoefenen. Er is ook kiespotentieel, want vergeet niet dat de partij van Farage het eigenlijk niet slecht gedaan heeft bij de verkiezingen. De conservatieven deden dat wel. Labour is nu aan de macht, maar Musk ziet daar graten om ‘Make the UK Great Again’ te lanceren.
Het doet me een beetje denken aan de beelden van mediagigant Rupert Murdoch. Hij had met The Australian invloed met kranten op het electoraat. Vandaag is technologie de belangrijke speler, mede door Trumps techno-oligarchie. Musks inmenging in de verkiezingen heeft gewerkt in de VS. Dus waarom zou hij geen gelijkgezinden elders zoeken? Het is zijn idee om partijen met gelijkaardige ideologieën, of die toch zo gepercipieerd worden, mee te ondersteunen.
Wat is de bedoeling van Musk zijn relaties met Meloni, Milei en Farage? Wil hij het ideeëngoed van radicaal rechts verkondigen om ze ook in andere landen wereldwijd te laten zegevieren?
Over welke ideologie spreken we eigenlijk? De Musk-ideologie misschien?Gaat het wel over de ideologie of eerder over het lange termijn-gewin van Musk? Volgens mij gaat het hem niet over de politieke strekking, maar om zijn persoonlijke agenda. Zijn ideeën bevatten libertaire elementen. Musk wil een zo klein mogelijke inmenging van de overheid. Ze moet zich focussen op kerntaken. Geen regularisatie. Met X, Tesla en SpaceX heeft hij een enorme impact op technologie. Als deze niet gereguleerd worden kan Musk zijn invloedsfeer verder maximaliseren. Het gaat puur om zijn gewin.
Welke voordelen vallen er te rapen voor Musk zijn bedrijven?
Er doet zich een fenomeen voor in de auto-industrie. Autobouwers hebben subsidies nodig om overeind te blijven. Tesla is zodanig gevorderd op de technologische curve dat zij die subsidies niet meer nodig hebben. Nu komt de paradox, want Musk vindt dat de subsidies afgebouwd mogen worden of zou ze zelf gewoon willen afschaffen. Daardoor zouden zijn concurrenten failliet gaan en kan Tesla de markt domineren. Als hij dat niet alleen in de VS kan doordrijven, maar ook in andere landen in de wereld, dan is er een groot voordeel voor hem weggelegd.
Een tweede voorbeeld is SpaceX. Doordat er eventueel een wetgeving zou komen omtrent de LEO-satellieten (Low Earth Orbit, lange baan rond de aarde) en datacommunicatie, zou het voor Musk moeilijker zijn om eigen economische activiteit te ontwikkelen. Door actief te zijn in enkele sleutellanden kan hij opnieuw door instrumentalisme met politici deze wetgeving zo lang mogelijk tegenhouden.
Waarom zouden politici of zelfs wereldleiders als Trump een miljardair als Musk dan net een politieke functie toewijzen?
Dat is een zeer goede vraag, vooral als dat een structureel gegeven wordt. Ik denk dat dat een probleem is voor de democratie. Musk koopt stemmen door zijn eigen platform X te gebruiken. Zelf noemt hij het vrijheid van meningsuiting? Maar dat is controversieel. Op het einde van de 19de eeuw, begin 20ste eeuw, was olie de centrale machtshefboom. Wie de oliemarkt domineerde, controleerde de wereld. Nu gaat het om data. Musk weet maar al te goed dat hij op korte tijd sterk geworden is. Het is de combinatie van hefbomen van al de bedrijven van Musk die hem die machtsposities opleveren. Daarom klinkt de roep om zijn macht in te perken of zelfs te ontmantelen steeds groter. Dus de echte strijd die Musk zal voeren, is het verhinderen van regulering zodat hij verder kan doorgroeien in sleutelsectoren.
Hoe komt het dat we het tolereren dat Musk zo openlijk sympathie uit over radicaal rechtse ideeën?
We moeten zijn imperium eens durven bekijken. Als individu niet meer op X communiceren zal hem niet deren. Europa zou met regels moeten komen dat zijn platform aan bijvoorbeeld bepaalde zaken moet voldoen om bij ons te kunnen opereren. Het kan toch niet moeilijk zijn om zelf een nieuw platform als X op te richten? Daar zijn zelfs al pogingen toe gedaan.
Hoe kan Musk zijn bedrijfsleven combineren met zijn politieke ambities? Gaat dit niet zijn petje te boven gaan?
Het is bewonderenswaardig wat de man doet en hoe hij alles lijkt te controleren. Ik zeg wel ‘lijkt’, want ik denkt dat hij veel delegeert. Het is zijn kracht om de bal te laten vallen, in welke bedrijven dan ook, als het even niet noodzakelijk is. Hij doet aan een soort van ‘Techno-Imperial Overstretch, dat is wel duidelijk.
Zal hij ooit bij Van Grieken of Wilders aankloppen?
Geen idee, we zullen dat moeten afwachten. Maar dat de man de ene zet na de andere doet, is wel duidelijk. Hij zal het hier ook niet bij laten. Het lijkt nooit genoeg. Daarom voeg ik hier graag nog een ding aan toe. Ik denk dat Musk nog wel in conflict verzeild zal geraken met Trump. Hij heeft dat nu al met enkele mensen die de president wil aanstellen. Er zou zomaar eens een haar in de boter kunnen komen tussen twee koppige, ambitieuze mannen die elk hun voordeel najagen.