Na dertien jaar lang met de VISTA-telescoop foto’s te nemen van ons melkwegstelsel hebben astronomen de gedetailleerdste infraroodkaart ooit gepubliceerd. Dat zijn maar liefst meer dan een anderhalf miljard sterren, planeten en andere hemellichamen. Wij hebben gesproken met Nancy Vermeulen, astrofysicus, piloot-instructeur en oprichtster van de Space Training Academy. Ze geeft een unieke inkijk in hoe de Melkweg er moet uitzien, dankzij de informatie die de VISTA-telescoop bezorgde.
“Alle gegevens tot een kaart samenbundelen is heel ingewikkeld. Er komt veel bij kijken”, zegt Nancy Vermeulen. “Ze meten deze gegevens bijzonder lang met verschillende manieren en bundelen deze dan samen. Allereerst moet er informatie waargenomen worden onder verschillende golflengtes en radiogolven. Infrarood is hier een voorbeeld van. Maar vanop onze aarde kunnen we niet alle frequenties of radiogolven waarnemen. Waardoor we waarnemingen moeten halen uit toestellen die we de ruimte in sturen zodat deze de frequenties en radiogolven halen die we vanop onze aarde niet kunnen bereiken. Dit komt onder andere door onze dampkring rond de aarde.”
Gegevens
“Deze techniek van meten wordt ook wel multi-messenger astronomie genoemd”, gaat Vermeulen verder. “Dat wilt dus zeggen dat we meerdere golflengtes gaan meten, zowel visueel infrarood als radiolengtes. Door al deze waarden te combineren krijg je een beter beeld van zowel sterren in de Melkweg, als stof, als gas, enzovoort.”
Toekomstplannen
“Het is belangrijk om te weten hoe de structuur van ons heelal in elkaar zit”, benadrukt Vermeulen. “We moeten eerst ons eigen zonnestelsel tot in de detail leren kennen, dan onze Melkweg en daarna verschillende andere Melkwegen uit andere sterrenstelsels. Hoe beter we onze eigen Melkweg in kaart kunnen brengen, hoe beter we een beeld kunnen krijgen over de structuur van het grotere geheel.”
Grootte Melkweg
“De Melkweg is een grote plaats. Er wordt geschat dat er zo’n 400 miljard sterren aanwezig zijn, maar we weten nog niet zeker hoeveel het er exact zijn. Dus om een beter beeld te krijgen over de precieze grote, samenstelling en het aantal sterren is het belangrijk om dit soort metingen te doen.”
Nog veel te leren
“In ons sterrenstelsel is er heel veel terug te vinden. Voorbeelden hiervan zijn de sterren van onze Melkweg, gas- en stofwolken.” Deze zijn de geboorteplaats van de sterren of het zijn wolken die worden uitgestoten door sterren in de laatste fase van hun leven. “Natuurlijk hebben we ook nog de planeten in onze Melkweg. En we mogen niet vergeten dat we nog maar niet zo lang geleden pas ontdekt hebben dat er andere planeten rond andere sterren draaien rondom ons. Wetenschappers ontdekten dit pas eind vorige eeuw. De Melkweg heeft dus nog veel geheimen in petto voor ons.”
Nabijgelegen sterrenstelsels
Informatie over naburige sterrenstelsels is nog vaag en helemaal niet gedetailleerd. Volgens Nancy Vermeulen moeten we ons daardoor eerst richten op de details van ons eigen zonnestelsel. Daarna onze eigen Melkweg en vervolgens pas naar de andere naburige sterrenstelsels. Als we alles te weten willen komen moeten we onderzoeken combineren. Daarbij zijn andere sterrenstelsels buitengewoon interessant om een beeld te krijgen over de dynamiek van het heelal.