Anouar Haggouch, 26 september 2024, 15:07
De strijd om de Westelijke Sahara sleept al tientallen jaren aan, maar het recente autonomieplan van Marokko biedt mogelijk een uitweg. Dit plan, dat veel landen internationaal erkennen, kan een einde maken aan het conflict dat begon na de dekolonisatie van de regio. Marokko en het door Algerije gesteunde Polisario Front zijn al jaren in conflict over de controle van het gebied, maar er lijkt nu een politiek akkoord in zicht te komen.
Historisch conflict
De spanningen en kolonisatie kenmerken de geschiedenis van de Westelijke Sahara. Spanje nam in 1884 de controle over de regio en gaf die pas bijna een eeuw later, in 1975, op. Met de beroemde “Groene Mars” claimden 350.000 Marokkanen de regio terug voor hun land. Spanje droeg de controle over aan Marokko en Mauritanië, maar deze overdracht leidde tot een langdurig territoriaal conflict met het inheemse Sahrawi-volk.
Het Polisario Front, opgericht in 1973 met steun van Algerije, riep in 1976 de Saharaanse Arabische Democratische Republiek uit en begon een guerrillaoorlog tegen wat zij beschouwden als een illegale Marokkaanse bezetting. In 1979 trok Mauritanië zich terug uit het conflict, waarna Marokko twee derde van de Westelijke Sahara annexeerde door middel van een veiligheidsmuur. De VN bemiddelde in 1991 in een staakt-het-vuren, maar de situatie blijft sindsdien gespannen. Duizenden Sahrawi’s leven nog steeds in vluchtelingenkampen in de Algerijnse provincie Tindouf.
Premier Aziz Akhannouch blijft pleiten voor de integratie van de Westelijke Sahara als een autonome regio binnen het koninkrijk, terwijl het Polisario Front een onafhankelijkheidsreferendum wil. De VN ondersteunt vooral het standpunt van Marokko, waardoor het conflict zich blijft voortslepen.
Perspectief van de lokale bevolking
Najat El Madani, een Marokkaanse inwoonster die nauw betrokken is bij de situatie, deelt haar inzichten over de geopolitieke en economische belangen die meespelen. “Frankrijk en de VS steunen Marokko vooral vanwege de fosfaatreserves in de Westelijke Sahara,” zegt ze. “Het gaat niet alleen om territoriale controle, maar ook om economische voordelen.”
Op straat groeit de roep om erkenning van de Sahara als onderdeel van Marokko. “Er zijn veel betogingen geweest, en overal zie je slogans zoals ‘De Sahara behoort tot Marokko’,” voegt El Madani toe. “Marokkanen, en veel andere landen, willen dat dit conflict eindelijk opgelost wordt.”
Wat de toekomst betreft, is ze hoopvol: “Als de spanningen opgelost worden, zullen er veel nieuwe banen komen, wat goed is voor ons land. Het zou ook internationale samenwerking bevorderen.” Ze benadrukt echter dat de spanningen met Algerije de oplossing bemoeilijken.
De historische “Groene Mars” van 1975 blijft voor El Madani een belangrijk symbool. “Het is een prachtig verhaal,” zegt ze. “Het liet zien hoe vastberaden Marokkanen zijn om hun land terug te winnen.”
Het autonomieplan als mogelijke oplossing
Premier Aziz Akhannouch hernieuwde tijdens de Algemene Vergadering van de VN de inzet van Marokko om een vreedzaam akkoord te bereiken. Hij dringt aan op betrokkenheid van Algerije bij de onderhandelingen, maar benadrukt dat elke oplossing alleen mogelijk is via VN-gesponsorde rondetafelgesprekken.
In 2007 introduceerde Marokko het autonomie-initiatief, dat de regio meer zelfstandigheid zou geven terwijl Marokko controle houdt over defensie en diplomatie. Dit plan, dat brede internationale steun geniet, geldt als de meest realistische manier om het conflict op te lossen. Akhannouch wijst op de groeiende internationale steun voor Marokko’s standpunt en ziet dit als een teken van politieke vooruitgang.
De steun van Algerije aan het Polisario Front, in de vorm van asiel, wapens en financiële hulp, blijft echter een grote hindernis. Desondanks benadrukt Akhannouch de toewijding van Marokko aan de territoriale integriteit en de betrokkenheid van de lokale bevolking bij het bestuur van de regio.
Toekomstperspectief
Hoewel een oplossing voor het conflict nog steeds niet binnen handbereik lijkt, brengt het autonomieplan hoop. De betrokken partijen moeten echter bereid zijn om samen te werken, met steun van internationale bemiddelaars zoals de VN.
Voor Marokko zou een akkoord niet alleen politieke stabiliteit brengen, maar ook economische groei en internationale samenwerking bevorderen. De Westelijke Sahara, een regio rijk aan natuurlijke hulpbronnen, kan zo een centrale rol spelen in de toekomst van het land.