Paus Franciscus is in ons land, hij blijft hier nog tot zondagmiddag. De meeste mensen zijn hoffelijk over het feit dat de paus aanwezig is in België. Toch hangt er een donkere schaduw over dit bezoek. Verhalen over seksueel misbruik binnen de kerk kwamen naar buiten. Iets wat jaren lang in de doofpot is gestopt. Nog altijd gaf het instituut de kerk geen erkenning voor slachtoffers. Zij begrijpen niet dat de Paus met open armen ontvangen wordt in België.
Komst van de paus ligt gevoelig
De Paus komt niet elk jaar naar België. Normaal moest dit een hoogdag worden, maar voor vele ligt het bezoek van Paus Franciscus gevoelig. Dit komt door het feit dat er zich schandalen voordeden binnen de katholieke kerk. Deze schandalen doen zich voor over de hele wereld.
“De sterke uitspraak dat het een schande is, dat is gebleken uit internationale rapporten”, zegt Ingrid Schildermans, regisseur van de canvas-reeks over misbruik in de kerk, ‘Godvergeten’. “Het ene schandaal na het andere duikt op. Er zijn rapporten in Frankrijk, 300 000 in Nieuw-Zeeland, 100 000 in Oost-Timor. Slachtoffers willen nu concrete acties. Zij willen dat de kerk hun volle verantwoordelijkheid neemt en overgaat tot compensaties.”
Excuses zijn niet genoeg
Het bezoek van de Paus aan België zorgt voor gemengde reacties. De slachtoffers van misbruik vinden excuses voor fouten belangrijk, maar ze willen ook echte actie. Woorden alleen zijn niet genoeg. slachtoffers vragen om herstel en verantwoordelijkheid. “Fouten toegeven en excuses geven is mooi, maar dat is niet voldoende. Het is alleen mooi als je het echt meent. Als een oprecht iemand de spiegel van je auto afrijdt, dan steekt diegene een briefje onder je ruitenwisser met daarop zijn contactgegevens en dat hij het gaat vergoeden. De kerk rijdt je spiegel af en steekt een briefje onder je ruitenwisser met sorry, en daar blijft het bij.”
Slachtoffers mogen praten bij Paus
Vijftien slachtoffers van seksueel misbruik mogen Paus Franciscus ontmoeten tijdens zijn bezoek aan ons land, ieder van hen mag de Paus elk 4 minuten spreken. Ingrid Schildermans heeft hier niet echt een mening over. Ze merkt wel dat het voor sommige slachtoffers wel belangrijk is dat ze de Paus kunnen ontmoeten om te kunnen vertellen wat er op hun lever ligt. “Wat ik merk bij de slachtoffers die ik heb leren kennen is het heel belangrijk om hun hart te luchten. Andere slachtoffers hebben daar geen behoefte aan. Ze willen eerst afwachten wat er uit de bus komt. Dan kunnen ze misschien overgaan tot verzoening.”
De Paus heeft al slachtoffers ontmoet in andere landen. Zoals nu in Oost-Timor, waar hij nog altijd in bedekte termen blijft spreken over het misbruik. “Hij biedt excuses aan jongeren die in hun eer zijn aangetast, dan denk ik dat echt nog altijd in dat soort woordgebruik de zaken worden geminimaliseerd”, zegt Ingrid.
De vraag is ook of praten met de Paus de wonden van de slachtoffers heelt. Schildermans vreest dat dit enkel ontgoochelend kan uitdraaien. “Ik kan niet spreken in hun naam maar ik vrees dat dit enkel ontgoochelend zal werken.”
Wordt de Paus opgehemeld?
Nu Paus Franciscus in België is wordt hij vaak opgehemeld door bepaalde mensen in ons land. Maar niet iedereen vindt het terecht dat de Paus opgehemeld wordt. Ingrid Schildermans denkt hier ook zo over. “Ik vind het zeer bizar dat een leider van een instituut waar wereldwijd rapporten over opduiken, dat wereldwijd zware misdrijven worden gepleegd, dat die met zoveel aanzien ontvangen wordt.”
Dader werkt mee aan speech van Paus
Een Hasseltse priester die zelf ook een dader was van het misbruiken bij tieners heeft meegewerkt aan de speech van Paus Franciscus. “Voor de slachtoffers, meestal niet één maar meerdere, is dat dubbel traumatiserend. Ze hebben het misbruik al meegemaakt in hun kindertijd of hun jonge jaren. En dan komt zoiets naar boven en dat is een bijkomend trauma”, zegt Ingrid.
De zaak van de Hasseltse priester is niet de enige zaak die zich voordoet. Telkens duiken er nieuwe zaken op waarbij mensen verkozen raken die al een dossier hadden bij de Katholieke Kerk. “Het is niet één zaak, het duikt telkens opnieuw op. Zelfs na godvergeten was er een moment dat er op de priesterraden mensen verkozen geraakten die een dossier hadden bij de kerk”, hekelt Ingrid. Het is dus heel zwaar voor slachtoffers om te zien dat je dader precies niets heeft fout gedaan.